Çinli otomobil üreticisi BYYD, elektrikli otomobil pazarında hızla liderliğe yükselerek sektördeki dengeleri değiştirmeye başladı. Yüksek satış rakamları ve yenilikçi üretim stratejileri ile dikkat çeken BYYD, Tesla’yı geride bırakarak dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi konumuna ulaştı. Bu başarı, BYYD’nin Avrupa ve Türkiye pazarına girişiyle daha da güçleniyor. Uygun fiyatlı elektrikli otomobilleriyle sektörde fark yaratan BYYD, gümrük vergileri ve yerel üretim hamleleriyle rekabet avantajını korumayı hedefliyor.
BYYD’nin Elektrikli Otomobil Pazarındaki Liderliği
BYYD, 2020 yılında büyük bir dönüşüm sürecine girerek elektrikli ve hibrit otomobillerini piyasaya sürdü. Bu yeni araçlar, sektörde dengeleri alt üst edecek fiyatlarla satışa sunuldu. BYYD, geçtiğimiz yıl 1,5 milyon adet elektrikli otomobil satışı yaparak Tesla’yı geçip dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi oldu. Aynı yıl, Çin pazarında da Volkswagen’i geride bırakarak ülkenin en büyük otomobil üreticisi konumuna yükseldi. BYYD’nin hızlı büyüme ivmesi bu yıl Türkiye ve Avrupa pazarına girişiyle devam etti.
Uygulanan Gümrük Vergileri ve BYYD’nin Yanıtı
BYYD’nin Çin dışında büyümesi, Avrupa ve Amerika’daki yerel üreticilerde endişe yarattı. Avrupa Birliği, Çin’den gelen elektrikli otomobillere %38’e varan gümrük vergisi uygulamaya başladı. Benzer şekilde, Amerika bu vergiyi %25’ten %1000’e çıkardı. Türkiye ise Çin’den gelen otomobillere %40 ek vergi koydu. Bu gelişmeler üzerine BYYD, Türkiye ve Macaristan’da fabrika kurma çalışmalarına başladı. Böylelikle, Avrupa pazarına daha avantajlı fiyatlarla girebilmesi mümkün olacak.
BYYD’nin Uygun Fiyatlarının Sebepleri
BYYD’nin uygun fiyatlı otomobiller sunmasının sebepleri arasında Çin’deki ucuz iş gücü değil, dikey entegrasyon stratejisi bulunuyor. Dikey entegrasyon, BYYD’nin üretimden satışa tüm aşamaları kendi bünyesinde gerçekleştirmesi anlamına geliyor. Örneğin, BYYD 30 yıldır kendi bataryasını üretiyor ve lityum-demir fosfat bataryalar sayesinde maliyet avantajı sağlıyor. Ayrıca, BYYD kendi çiplerini üreterek pandemi sırasında yaşanan çip krizinden etkilenmedi ve satışlarını arttırabildi.
Dikey Entegrasyonun BYYD’ye Sağladığı Avantajlar
BYYD, araçlarının %75’ini kendi bünyesinde üretirken, Tesla bu oranı %68 seviyesinde tutabiliyor. BYYD, dikey entegrasyon stratejisi sayesinde nakliye ve satış işlemlerini de kendisi üstleniyor. Bu durum, BYYD’nin rakiplerine göre maliyetlerini düşürmesini sağlıyor. Özellikle Avrupa pazarında BYYD, kendi gemileriyle nakliye yaparak ekstra maliyet avantajı elde ediyor. Avrupa Birliği’nin yüksek gümrük vergilerine rağmen BYYD, Çin’de sattığı bir aracın maliyetine göre Avrupa’da 10 kat daha fazla kâr elde ediyor.
Çin Devlet Desteği ve Ar-Ge Çalışmaları
BYYD, Çin hükümetinden aldığı Ar-Ge desteğiyle üretim kalitesini yükseltti. Çin hükümeti, yerli otomobil üreticilerine sağladığı finansal destekle, sektördeki kaliteyi artırmayı amaçladı. Almanya, BYYD’nin bu avantajı kullanarak düşük fiyatlarla haksız rekabet yarattığını savunuyor. Ancak, bu destekler Avrupa Birliği ülkelerinde de yerel üreticilere sağlanıyor. Örneğin Almanya, Volkswagen’e batarya şirketi kurması için 13 milyar dolar, Fransa ise Renault’a elektrikli otomobil geliştirmesi için 5 milyar Euro destek sağladı.
BYYD’nin Avrupa Pazarındaki Satış Stratejisi
Çin’de rekabetin yüksek olduğu otomobil sektöründe BYYD, minimum kârla satış yaparken Avrupa’da fiyatlarını daha yüksek tutuyor. Örneğin, Çin’de 22.000 dolardan başlayan fiyatlarla satılan BYYD’nin bir SUV modeli, Avrupa’da 45.000 dolardan satışa sunuluyor. Avrupa’da düşük rekabet ve yüksek talep nedeniyle BYYD, bir araçtan Çin’deki kazancına oranla çok daha fazla kâr elde ediyor.
Çin Otomobil Pazarındaki Rekabetin Yoğunluğu ve Fiyat Politikası
Çin’de elektrikli otomobil pazarındaki rekabet inanılmaz derecede yüksek. BYD, Geely, SAIC gibi devlerin yanı sıra 100’den fazla Çinli üretici bu pazarda yer alıyor. Bunun yanında Çin’de üretim yapan Volkswagen ve Tesla gibi uluslararası devler de pazarda güçlü bir konuma sahip. Bu yoğun rekabet ortamı, Çinli üreticilerin araçlarını en düşük maliyetle ve minimum kârla satışa sunmalarını zorunlu kılıyor.
Örneğin, Volkswagen’in ID.3 modelinin Avrupa pazarında satış fiyatı 35.000 euro iken, Çin pazarında aynı araç 23.000 dolardan satışa sunulmuştu. Ancak, Çinli rakipler karşısında rekabet edemediği için fiyatını daha da düşürmek zorunda kaldı. Bu durum, Çin otomobil sektöründeki yoğun rekabetin fiyatlar üzerindeki baskısını gösteriyor.
Çin Hükümetinin Otomobil Sektörüne Sağladığı Destek
Çin hükümeti, yerli üreticilere sağladığı çeşitli Ar-Ge teşvikleri ve vergi avantajları ile sektörü destekliyor. Bu destekler, elektrikli otomobil dönüşümünde Çinli üreticilerin dünya pazarında avantaj sağlamasına katkıda bulunuyor. Ancak bu teşviklerin yalnızca Çin ile sınırlı olmadığı, diğer ülkelerin de benzer destekler sunduğu biliniyor.
Örneğin, Almanya, Volkswagen’in batarya geliştirme projelerine milyarlarca euro destek sağlarken, Fransa da Renault için benzer bir teşvik politikası uyguluyor. Bu nedenle, Avrupa Birliği’nin Çinli üreticilerin aldığı devlet desteklerini eleştirmesi bazı çevrelerce çelişkili olarak görülüyor.
Avrupa Pazarındaki Yüksek Kâr Marjı ve Fiyat Farkı
BYD’nin Avrupa pazarı için belirlediği fiyatlar, Çin pazarındaki fiyatların oldukça üzerinde. Örneğin, Çin’de 22.000 dolara satılan BYD SEAL modeli, Avrupa’da 42.000 euro gibi bir başlangıç fiyatıyla pazara giriş yapıyor. Bu fiyat farkı, Avrupa’daki %27 gümrük vergisi, %15’ten fazla satış vergisi ve nakliye maliyetlerinden kaynaklanıyor olsa da, bu maliyetlerin ötesinde bir fiyat artışı gözlemleniyor. Bu da BYD’nin Avrupa pazarında yüksek kâr elde etmeyi hedeflediğini gösteriyor.
Araştırmalar, BYD’nin Avrupa’da, Çin’deki fiyatlarına göre 10 kat daha fazla kâr elde ettiğini ortaya koyuyor. Çinli üretici, Avrupa pazarında rekabetin daha düşük olması ve yerli üreticilerin fiyatlarının yüksekliği nedeniyle, bu pazarda fiyatlarını artırarak kâr marjını yükseltmeyi tercih ediyor. Bu strateji, BYD’nin Çin’de sattığı 10 otomobilden elde ettiği kârı, Avrupa’da tek bir otomobilden kazanmasını sağlıyor.
Çin Pazarında Kar Marjlarının Düşüklüğü
Çin’deki yoğun rekabet ortamı ve devletin otomobil üreticilerini destekleme stratejisi, firmaların düşük kâr marjlarıyla çalışmasına yol açıyor. Avrupa ve Amerika gibi pazarlarda yüksek kâr elde edebilen BYD gibi şirketler, Çin’de rekabet baskısıyla daha düşük kârlarla satış yapmak durumunda kalıyor. Bazı eleştirmenler, Çinli üreticilerin iç pazarda düşük fiyatlarla satış yapabilmek için Çin hükümetinden destek aldığını iddia ediyor.
Ancak, Çin’deki elektrikli otomobil pazarında, devlet desteğinin yanı sıra yüksek rekabet de fiyatları düşüren en önemli etkenlerden biri. Bu nedenle, üreticiler Çin’de kârlı bir büyüme sağlamak yerine, genellikle sürümden kazanma stratejisine yöneliyorlar.
Çin’in Dikey Entegrasyon Stratejisi ile Avantaj Sağlaması
BYD’nin, dikey entegrasyon stratejisi sayesinde düşük maliyetlerle üretim yapabilmesi, Çinli üreticiyi rakiplerine karşı avantajlı kılıyor. BYD, yalnızca batarya üretiminde değil, diğer birçok bileşenin üretiminde de dikey entegrasyon stratejisini uyguluyor. Örneğin, araçların cam, koltuk gibi parçalarını kendi fabrikalarında üreterek maliyetleri düşürüyor ve tedarik zinciri kesintilerinden etkilenmeden üretim yapabiliyor.
Bu strateji, BYD’nin pandemi gibi kriz dönemlerinde bile üretime devam etmesine ve satışlarını artırmasına katkıda bulundu. Diğer taraftan, birçok otomobil üreticisi pandemi döneminde çip tedarik krizi nedeniyle üretimlerini durdurmak zorunda kalırken, BYD kendi çip üretim tesisleri sayesinde bu krizden etkilenmeden üretimine devam edebildi.
Batarya Üretiminde Dikey Entegrasyonun Sağladığı Avantaj
BYD’nin dikey entegrasyon stratejisinin en önemli kısmı, batarya üretiminde ortaya çıkıyor. Çinli üretici, kendi lityum madenlerinden elde ettiği lityumu kullanarak batarya üretiyor. Bu sayede hem maliyet avantajı elde ediyor hem de piyasadaki batarya sıkıntısından etkilenmiyor. Batarya maliyeti, elektrikli bir otomobilin üretim maliyetinin %40’ını oluştururken, BYD’nin bu konuda sağladığı avantaj, araç fiyatlarına da yansıyor.
Diğer otomobil devleri, Çin’de üretim yapsalar bile BYD kadar düşük fiyatlarla araç sunamıyor. Çünkü, BYD’nin sahip olduğu dikey entegrasyon yapısı, maliyetlerin düşmesini sağlıyor. Örneğin, Volkswagen, Tesla ve BMW gibi markalar, BYD’nin sunduğu fiyatlarla rekabet edemiyor.
BYD’nin Gelecek Stratejileri
BYD’nin Macaristan ve Türkiye‘de fabrika kurma çalışmaları, gümrük vergilerinden muaf bir şekilde Avrupa pazarında satış yapabilme stratejisinin bir parçası. Çin dışına açılma stratejisi ile BYD, Avrupa pazarında kalıcı bir yer edinmeyi ve fiyat avantajını korumayı hedefliyor.
Sonuç olarak, BYD’nin başarısı, devlet desteğinden çok dikey entegrasyon stratejisi, güçlü Ar-Ge yatırımları ve kendi kendine yeten üretim sistemi ile sağlanıyor. Bu, Çinli üreticiyi dünya pazarında güçlü bir konuma getirirken, Avrupa ve Amerika’daki rakipleri için zorlu bir rekabet ortamı oluşturuyor.